Drijvende groente en hongerige apen

Banjarmasin

Dinsdagmiddag na terugkomst in Balikpapan lekker gezwommen, gedoucht, gegeten en geslapen, wel weer lekker na de simpele voorzieningen op de boot ( maar we hadden ze zeker niet willen missen) Woensdagmorgen werden we weer keurig na het ontbijt met de auto naar het vliegveld gebracht en we vlogen in een uurtje naar de zuid-oostpunt van Kalimantan naar Banjarmasin. Ook hier weer een transfer van het vliegveld naar het Victoriahotel. Je ziet dat in deze stad de verschillen tussen rijk en arm wel weer groter zijn. Veel grote hotels en bankgebouwen, behoorlijk wat statusgebouwen, maar ook veel zeer eenvoudige huisjes van hout en golfplaten. Veel stalletjes langs de weg en heel veel brommers en riksja's.
Na ons geïnstalleerd te hebben, daar was niet zo veel voor nodig, aan de buitenkant straalt het hotel enige grandeur uit, binnen is het zeer eenvoudig en een beetje verouderd, besloten we eerst maar eens even de stad in te lopen voor een drankje. In het hotel was geen biertje of colaatje te krijgen. Fastfood Victoria ( het restaurant) is eigenlijk een kantine waar 4 kleine warongs hun eigen producten aan de man brengen, op dit tijdstip vooral rijst, loempia's en thee.
Dat stadlopen viel niet mee, de stoepen zijn bezet of er zitten flinke gaten in en als je aan de zijkant van de weg loopt moet je om de geparkeerde auto's heen en dan vervolgens vooral de stroom scooters en motoren van je lijf houden.
We hebben veel bekijks, er blijken nauwelijks toeristen in de stad op dit moment. Bijna iedereen zwaait, zegt gedag of vraagt waar we vandaan komen. Als we een half uurtje rondgelopen hebben en nog geen drinkgelegenheid hebben ontdekt, althans geen waar we ons aan de aangeboden waar durven te wagen, worden we ingehaald door een Engelssprekende man, die zich aanbiedt als stadsgids. Hij blijkt getipt door de jongen die ons van het vliegveld haalde en heeft ons vervolgens gevolgd op onze wandeling door de stad, door telkens te vragen of men ook 4 blanken had gezien, we zijn de enigen dus dat blijkt uiteindelijk niet zo moeilijk. Hij biedt zijn diensten aan en weet inderdaad binnen 5 minuten loopafstand een Chinees te vinden met koud Bintang, wij waren die deur al voorbij gelopen, maar hadden het niet als " café" herkend, het kon ook een garage zijn. Ons mannetje bleek diverse van ons eerdere contacten, zoals Lucas de Hollander, te kennen en ook als reisgids te functioneren. Hij gaf eerlijk aan dat hij om geld verlegen zat en bereid was de komende dagen als onze gids te fungeren, toen we dat afwezen had hij nog diverse andere aanbiedingen voor een " good price" en na enig onderhandelen zijn we op een deel van het aanbod ingegaan.
Aan het eind van de middag maakten we zo een boottocht door enkele van de 1700 kanalen van Banjarmasin, de partnerstad van Rotterdam. Met een motorboot door de kleine kanaaltjes tussen de houten huizen, die allemaal met hun achterkant naar het water liggen, houten hutjes eigenlijk, met veel golfplaten en hier en daar behoorlijk verzakt. Aan het water een wasplaats, velen zaten inderdaad zichzelf of hun kleren te wassen, de kinderen zwommen, in het water valt ook het resultaat van de w.c-tjes van golfplaat, die vaak op een apart steigertje achter het huis staat. Er zaten er ook vrolijk hun tanden te poetsen aan en met het rivierwater. Het verbaasde ons hoeveel rotzooi er tussen de huizen en in het water dreef. Soms voelden wij het bijna als gênant, dat we zo langs de badkamers trokken, maar overal werd vriendelijk gezwaaid, geroepen en soms de familie naar buiten geroepen om die rare witten te bekijken. Jongetjes sprongen met tientallen en met of zonder broek van de bruggetjes en steigers en probeerden aan boord van ons bootje te komen, ondanks snelheidsverhoging door de schipper lukte dat enkelen en zo deed een heel stuk een jong piemelaartje dienst als ons boegbeeld. We zagen een aardig deel van de wijk en ook iets van de omgeving. Opeens was het sanitair van een aantal huizen via een Wavin-buis met elkaar verbonden, bleek een project van de overheid ter verbetering van...., maar na 8 huizen eindigt het project en de buis gewoon in de rivier.
Na terugkomst via onze "gids" naar een andere Chinees, waar de 8 personeelsleden de ongeveer 10 klanten voortreffelijk bedienden en we smakelijk genoten van het bordje mie en babi goreng. Daarna vroeg naar bed want we waren gekomen voor de floating market tenslotte, dus moesten we heel vroeg op. Om 10 over 5 zaten ( of vooral lagen) we in het motorbootje dat ons in anderhalf uur stroomopwaarts bracht. Een bootje met een zitgedeelte bestaande uit een plastic speelkleed en een zithoogte van 1 meter, gelukkig achterop nog een klein bankje in de open lucht.
Het was nog pikdonker en we zagen de stad ontwaken, we waren dit keer zelfs de moskee nog voor, maar we hebben de neiging om de imam uit bed te roepen kunnen onderdrukken. Hier en daar gingen de eerste lichten branden, zag je de eerste mensen zich weer gaan baden, sprong de eerste tv aan ( ook in de kleinste hutjes vaak wel aanwezig) en kwam de geur van de ochtendnasi je al vast tegemoet. Toen we op de plek van bestemming kwamen was het net licht, hier kwamen we terecht in het spektakel van de 80 of 90 kleine bootjes ( kano's met peddel) bijna allemaal bemenst door een vrouw, volgeladen met koopwaar. Vooral groenten en fruit in alle soorten, maar ook gebakken banaan, pannenkoekjes, koffie, vis. Ze varen daar niet voor de toeristen, maar om goederen uit te wisselen, mag ik van jou een paar bananenbladeren, dan krijg je van mij een paar kolen, preien of mango's. Het krioelt door elkaar, een heel sociaal gebeuren, goederen gaan van boot naar boot, de rupia's gaan van hand naar hand. Een prachtig gezicht, er zijn nog een paar bootjes uit de stad met toeristen ( maar ook hier zijn wij de enige witten ), sommige vrouwen, vooral de jongeren proberen hun koopwaar ook aan ons te slijten. Dus kopen wij ook wat bananen, ramboutans en een heerlijk versgebakken pannenkoek met chocoladehagelslag. Binnen een uur zie je het aantal bootjes al afnemen, sommigen kwamen leeg en gaan volgeladen richting de stad, de koopwaar voor vandaag? Anderen hebben vooral variëteit verzameld, waarschijnlijk voor eigen gebruik. Weer anderen zijn (bijna) leegverkocht.
We hebben filmpjes gemaakt, het is werkelijk de reismoeite waard om dit spektakel te zien.
Om half 10 zijn we terug in ons hotel voor het ontbijt. Daarna gaan we met " onze vriend " met een auto en chauffeur een rit maken in de omgeving, een alternatief voor in de stad blijven, wat ook niet erg aantrekkelijk is. Het is uiteindelijk geen mooie rit, we bezoeken een diamantopgraving ( leuk om te zien, maar wel slavenwerk voor gelukszoekers ) en daarna nog een diamantslijperij ( ook interessant) en een paar "vrienden" van onze gids , die ons vooral diamanten en sieraden met gekleurde stenen willen verkopen. Helaas blijkt de VOC-handelsgeest niet meer in ons vertegenwoordigd en druipen wij (zij ) af. We eten lobster met spinazie en rijst ( part of the deal ) en keren terug naar de stad. WiFi blijkt een probleem in dit hotel, dus onze verhalen met jullie delen stellen we nog even uit en app'en met de familie blijkt ook niet mogelijk.
Aan het eind van de middag begint het hard te regenen, zo hard dat we besluiten niet meer de straat op te gaan, dus eten we in Victoria Fastfood Kantine, de enig verkrijgbare drank naast water is een flesje koude prikkelthee, met een pittig bord nasi en de gedachte aan een lekker wijntje smaakt het best wel. We spelen nog een spelletje regenwormen en de dag eindigt met een borreltje ( altijd zorgen voor noodvoorraad) en een sigaartje op het balkon, waar we nog net droog kunnen zitten.
Vrijdagmorgen tegen elf uur met twee taxi's naar het vliegveld voor de vlucht van Banjarmasin naar Pangkalanbun in Zuidoost Kalimantan. Volgens de papieren een tochtje van 20 minuten. We vertrokken een half uurtje te laat met het tweemotorig propellortoestel, toen we na 40 minuten een tussenlanding maakten werd het ons pas duidelijk dat de klok weer een uur terug moest, dus in het totaal 80 minuten vliegen van B. naar P.
Twee taxi's en een keurig op ons wachtende gids brachten ons naar de Kotok ( = boot) die de komende twee dagen ons vervoermiddel is en we varen in 3 uur het Tanjung Putting National Park in, een prachtige tocht door het echte oerwoud van Kalimantan. Nauwelijks aan boord wacht al weer een heerlijke lunch met rijst, vis, saté en waterspinazie. We hebben naast een eigen gids ook weer een 3 koppige bemanning voor ons vieren. Zij bemensen het onderdek, wij het overdekte bovendek met 2 ligstoelen ( voor de dames) en prima zitstoelen voor de heren, en een prachtig uitzicht alom. Al snel zien we de eerste apen en liggen een tijdje stil bij een groep neusapen die zwemmend de rivier oversteken, na een duik uit de boom. Een viertal waagt de duik, maar de rest wacht liever tot we vertrokken zijn. Even verder zitten diverse families neusaap, die zich van alle kanten laten fotograferen. De dikste man, met de grootste neus, zit pontificaal op nog geen vijf armlengtes naast ons. Hij staat er dus gekleurd en zeer fotogeniek op. Als we ook nog een zeldzame stormstork ( is bijna uitgestorven ooievaar) zien realiseren we ons dat ook dit avontuur ons weer meer brengt dan we konden vermoeden.
We varen door naar de Rimba Lodge waar we twee prachtige goed geoutilleerde hutten hebben, de gids en bemanning slapen op de boot. Ook hier een groot aantal vriendelijke en behulpzame personeelsleden. 4 gasten en minstens 10 man om ons te ontvangen. Voor ons zijn allerlei muskietenpreventieve maatregelen getroffen, zoals een kamer met klamboe, kluis, airco enzovoort. We drinken ons eerste ( bij voorbaat nog net voor de afvaart gekochte) biertje in het donker op de vlonder aan de rivier, bijgelicht door vuurvliegjes met om ons heen een kakofonie aan oerwoudgeluiden.
In het mooie grote restaurant zijn we de enige gasten en eten we ons - bij aankomst opgegeven - bordje mie met smaak. Bijtijds naar bed en vroeg weer op.
Na een stevig ontbijt met toast,bananenpannenkoekjes en wentelteefjes gingen we om 7 uur met de boot op stap op (be)zoek naar de OrangOetans van Borneo. In dit Nationale Park zit een uitgebreid reïntegratieproject voor deze apen. We bezoeken in de loop van de dag een tweetal plekken waar ze (bij)gevoerd worden met melk en bananen. Op de ene plek zijn ze al verder geïntegreerd dan op de andere, daar zag je duidelijk dat er ook nog geleerd moest worden. We konden ze prachtig fotograferen, ze laten zich van dichtbij benaderen, zonder overigens dierentuinapengedrag te vertonen. Het was mooi hoe ze soms leken te poseren. Deze Oetans zijn anders dan die in Sumatra, breder en imponerender. We hebben dus weer een scala aan foto's en filmpjes. Op de heen en terugreis zagen we diverse apen(soorten), mooie vogels, een krokodil en een schildpad. In het oerwoud scharrelden ook de nodige zwijnen. Het enige "jammere" was dat er wel erg veel ( een stuk of tien) boten varen en er dus op de voederplekken wel veel toeschouwers waren. Onderweg weer een lekkere lunch en een forse regenbui, maar we zaten droog. Het oerwoud zingt en fluit daarna nog harder als daarvoor.
Om 5 uur terug bij de Rimba Lodge, omdat we zondagmorgen al vroeg moeten vliegen heeft onze gids voor de terugreis zondag twee speedboten geregeld, we nemen dus afscheid van de Klotokbemanning, nemen een douche en even rust, daarna nog een bord nasi en bijtijds onder de klamboe. Zondag half vijf op, vijf uur de speedboot, een wat moeizame start, maar daarna met een vliegende vaart ( 6 x zo snel als de heenweg) over de rivier terug naar Pangkalanbun. Om zes uur staan er keurig twee taxi's klaar op de kade, op het vliegveld ontbijten we met de meegenomen spullen van de Rimba Lodge en dan met een half uurtje vertraging het vliegtuig naar Jakarta dan een paar uur wachten op het vliegtuig naar Makassar op Sulawesi, ons derde reisdoel, maar daarover later meer, het is nu echt wel lang genoeg ( toch?).
Groeten van ons vier, allemaal nog fris en fruitig, ondanks de warmte.